29-9-2014
.jpg)
Trước đây mấy năm, trước khi Cộng Sản Việt Nam được bước chân vào WTO, vấn đề nhân quyền và tự do cho người dân Việt Nam đã được các quốc gia trong WTO đề cập đến và Cộng Sản Việt Nam đã long trọng hứa sẽ cho người dân Việt được hưởng quyền làm người rộng rãi hơn cũng như nới rộng tự do dân chủ cho người dân Việt. Chính vào thời điểm ấy, một vài nhà bất đồng chính kiến cũng như đấu tranh dân chủ được Cộng Sản Việt Nam thả ra.
Sau khi Cộng Sản Việt Nam được ngồi vào WTO thì “cái gọng kềm” của chúng đã khép lại và nhiều nhà đấu tranh dân chủ khác lại bị cầm tù, mặc cho các nước dân chủ phương Tây phản đối, nhưng Cộng Sản Việt Nam cũng coi như pha.
Lần này, khi đề cập đến việc Cộng Sản Việt Nam gia nhập vào TPP, vấn đề nhân quyền cho người dân Việt cũng được nhắc đến. Nếu như trước đây, khi Cộng Sản Việt Nam được vào WTO ví như là Công Sản Việt Nam “được” ăn cái bánh ngọt ngào thì lần này, khi xét vào TPP dường như là bị một cái xương hóc khó nuốt. Hiện nay, Hoa Kỳ đang phải chuẩn bị cho cuộc bầu cử vào đầu tháng 11 năm nay, tất cả các nhà chính trị hai đảng Dân Chủ cũng như Cộng Hòa đang ráo riết vận động cho ứng cử viên của đảng mình vào một số ghế cần được thay thế. Cũng chính vì thế, vấn đề xem xét để cho Cộng Sản Việt Nam được gia nhập vào TPP cũng được xếp vào hàng thứ yếu. Mặc dù Cộng Sản Việt Nam thả nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa ở Hải Phòng ra khỏi nhà tù, thế nhưng con đường đi vào TPP cũng khá chông gai.
Trước đây được ăn chiếc bánh WTO thì nay bị mắc cái xương hóc TPP, phen này xem ra con đường đi của Cộng Sản Việt Nam không được thuận lợi và bằng phẳng cho lắm.
Phi Vũ, FB
TIỀM NĂNG TỪ HIỆP ĐỊNH TPP CHO VIỆT NAM
12-9-2014
Khi được kí kết, hiệp định TPP có thể sẽ đem lại nhiều lợi ích kinh tế và chiến lược cho Việt Nam.
Ngay khi các cuộc đàm phán kín về việc tham gia hiệp định xuyên Thái bình Dương (TPP) bắt đầu diễn tại Hà Nội từ ngày 1 đến ngày 10, TTP đã trở thành vấn đề gây nhiều tranh cãi ở Việt Nam, mang đến nhiều luồng ý kiến. Nhưng có một điều chắc chắn là mặc dù vấn đề Trung Quốc không được công khai bàn thảo, nó vẫn là yếu tố không thể thiếu xung quanh việc bàn bạc về vấn đề gia nhập TPP của Việt Nam. Đối với một số nhà phân tích, TPP hoặc là một động lực chi phối, hoặc là một lực cản cho mối quan hệ đang trục trặc giữa hai quốc gia hàng xóm.
Trong nước, tầng lớp trí thức và học giả đang tranh luận về sự cần thiết phải thay đổi mô hình tăng trưởng đặc thù, chiến thuật tiếp cận một cách khẩn cấp và mạnh mẽ để tìm kiếm vị trí cân bằng giữa các quốc gia trong khu vực.
Lý luận về hiệp định TPP
Trong những năm gần đây, Việt Nam đặc biệt bị ảnh hưởng mạnh từ nền kinh tế Trung Quốc. Cán cân thương mại Việt – Trung đã nghiêng hẳn về phía Trung Quốc với việc Việt Nam là quốc gia gánh chịu thâm hụt. Hàng hóa chưa chế biến như dầu mỏ và than đá chiếm một phần đáng kể trong xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc, trong khi các nhà máy sản xuất của Việt Nam, kể cả các nhà xuất khẩu chủ lực lại ngày càng phụ thuộc nhiều hơn vào những yếu tố đầu vào của Trung Quốc. Hàng nhập khẩu Trung Quốc bao gồm các vật liệu cơ bản khác nhau để sản xuất hàng xuất khẩu, bao gồm cả nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị, sắt thép, hóa chất, dầu và các loại vải. Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất được đưa ra là cách đánh thuế không nhất quán trong kinh tế giữa 2 miền Bắc – Nam. Vấn đề nghiêm trọng này là lý do quan trọng khiến Việt Nam coi trọng việc tham gia hiệp định này. Kể từ vòng đàm phán đầu tiên năm 2009, TPP đã được coi như giải pháp quan trọng đảm bảo cho lợi ích kinh tế của Việt Nam trong mối quan hệ với Trung Quốc. Hà Nội lo ngại về quy mô, sự lân cận về địa lý, chính sách trọng thương của Trung Quốc sẽ gây bất lợi cho sự phát triển kinh tế của Việt Nam. Trong bóng đen đe dọa từ người hàng xóm lớn, mối quan ngại các ngành công nghiệp chủ chốt của Việt Nam có thể bị xóa sổ hay ít nhất là bị chi phối bởi các doanh nghiệp Trung Quốc đang có xu hướng trở thành hiện thực.
Tuy nhiên, Việt Nam có thể bù đắp thâm hụt thương mạivới Trung Quốc thông qua việc thặng dư thương mại với các thành viên của hiệp định, đặc biệt là Mỹ. TPP cũng có tác động lan tỏa trong các hình thức hợp tác sâu hơn về lĩnh vực sở hữu trí tuệ, dịch vụ và đầu tư. Điều đó cho thấy trở thành thành viên của TPP là điều tốt nhất lúc này khi không chỉ giúp Việt Nam mở rộng thị trường xuất khẩu mà còn gián tiếp giảm thiểu cán cân thương mại bất lợi với Trung Quốc.
Tuy nhiên , những lợi ích này trên thực tế còn cách rất xa về lý thuyết. Ví dụ, xét về khu vực công nghiệp dệt may, hàng may mặc và giày dép, tính cạnh tranh của sản phẩm Việt trên thị trưởng rộng lớn như Mỹ có thể có thể so sánh được với sản phẩm Trung Quốc. Tuy nhiên, quy tắc xuất sứ của TPP lại dấy lên nghi ngờ về lợi ích Việt Nam nhận được .Thực tế, chuỗi cung ứng của Việt Nam phụ thuộc phần lớn vào các yếu tố đầu vào của Trung Quốc dẫn đến việc các doanh nghiệp Việt không đủ điều kiện đầu vào để hưởng ưu đãi thuế suất. Việt Nam có thể chuyển sang nhà cung cấp khác trong TPP nhưng không ai có thể phù hợp như Trung Quốc về khoản giá cả.Trong ngắn hạn, ít nhất, việc suy giảm ngay lập tức sự phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc là một chuyện không thực tế.
Trạng thái “ cân bằng mềm dẻo“
Nhiều người tin rằng TPP không chỉ mang tính kinh tế mà còn là một FTA mang tính chính trị và chiến lược.Với sự cảnh giác cao độ về quá trình thay đổi quyền lực đang diễn ra trong khu vực, TPP được các trí thưc và học giả Việt Nam coi như chiến thuật mềm dẻo để chống lại sự trỗi dậy của Trung Quốc. Nhất là khi hoàn cảnh khu vực thường xuyên biến động, đặc biệt liên quan đến tranh chấp ngoài biển Đông, Việt Nam bị đặt vào thế khó khăn.
Ngoài ra, tranh cãi giữa các chuyên gia Việt Nam còn tiến xa hơn nữa khi một số cho rằng TPP là khuôn khổ phù hợp nhất trong thời gian tới để đẩy Việt Nam và Mỹ tiến tới quan hệ song phương và đa phương. Điều này có vẻ hợp lý khi hiện tại vẫn còn một số trở ngại để quan hệ Việt – Mỹ trở nên chặt chẽ hơn. Đối với Mỹ, mối quan hệ bình đẳng với Trung Quốc vẫn còn là vấn đề được xem xét. Trong 1 thời gian dài, chính sách “ ba không “ – chính sách không liên minh với Việt Nam cũng là một vấn đề. Đây là mấu chốt về “sự mềm dẻo” của TPP: tiếp cận đa phương, trong đó tập trung nhiều vào thương mại để giảm thiểu những hậu quả không mong muốn.
Tuy nhiên, mặc dù các chuyến thăm viếng vẫn được tái diễn cho thấy sự phát triển nhất định, triển vọng về việc thúc đẩy quan hệ song phương Mỹ – Việt thông qua TPP cũng như cơ hội của việc sử dụng “các khối liên minh mềm” chống lại Trung Quốc vẫn rất u ám. Quá trình đàm phán tiến triển chậm chạp với nhiều thời hạn đã bị bỏ qua. Nó đã đặt ra một số nghi ngờ cho tính hợp lý của TPP mà có lẽ là nguyên nhân khiến cho kênh đối thoại song phương Việt – Mỹ được tái khởi động trong vài tháng qua. TPP có thể đã từng tác động sâu sắc đến chính trị Việt Nam, nhưng đến nay nó chỉ còn mang tính giả thiết.
© 2014 TẠP CHÍ PHÍA TRƯỚC
Trí Nhân Media
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét