7-02-2013
Trường hợp ông Định, một người đã nhận tội và xin khoan hồng trên truyền hình quốc gia, việc thả ông cũng không nên được xem là bước tiến lớn trong chuyển biến tiến bộ ở nhận thức của chính quyền.
Có thể, đó chỉ là “con săn sắt” được thả để xoa dịu dư luận, đánh lạc hướng tập trung của xã hội vào khu vực sửa đổi Hiến pháp – mà cụ thể là sửa điều 4 ở Hiến pháp hiện hành đang được xã hội tập trung quan tâm.
Trở lại với việc ông Định được thả
trước thời giạn hơn một năm, liên hệ với các tin tức trong thời gian gần đây,
việc này gợi mở ra những điều đáng để suy nghĩ và bàn luận thêm. Sau đây xin bàn
về bối cảnh của sự kiện.
Thứ nhất về kinh tế, với tất cả các
tin tức khách quan từ phía các chuyên gia quốc tế[2] về tình hình kinh tế của
Việt Nam trong điều kiện hiện tại, nền kinh tế đang ở giai đoạn khó khăn nhất và
những vấn đề cốt lõi vẫn chưa được giải quyết.
Sự phục hồi mạnh mẽ ở khu vực chứng
khoán trong thời gian gần đây chỉ là do đồng tiền vẫn liên tục mất giá, lưu thông
vàng bị thắt chặt kiểm soát và bất động sản thì đang chờ nổ nên lượng tiền
trong dân chỉ còn con đường cuối cùng là đổ vào chứng khoán. Nhưng với các khối
ung thư ở mảng kinh tế nhà nước, cụ thể là các tập đoàn nhà nước vẫn chưa có một
biện pháp hữu hiệu để giải quyết (tái cơ cấu đã thực hiện và được chứng minh là
vô hiệu quả) thì những dấu hiệu khởi sắc trong chứng khoán không đủ để vực dậy
cả nền kinh tế. Thậm chí chứng khoán lại có thể trở lại ảm đạm sau khi nhà đầu
tư bị tổn hại niềm tin vì một lí do nào khác. Biểu hiện rõ nhất là ngân khố quốc
gia đã cạn kiệt đến mức nhà nước phải ra thông báo “khuyến khích đóng góp tài sản”[3]
hay nói dân dã hơn thì là xin tiền quyên góp của dân. Như vậy là ngân khố đã cạn
kiệt đến mức cùng kiệt, và e rằng chính phủ khó có thể duy trì lâu hơn được nữa
trước khi có sự thay đổi lớn hoặc là tuyên bố phá sản.[4]
Thứ hai về chính trị, áp lực của
Trung Quốc lên tất cả các mặt của Việt Nam càng lúc càng nặng nề. Không chỉ có
kinh tế, văn hóa, an ninh chủ quyền quốc gia mà còn cả sức khỏe người dân.
Trong bối cảnh Hillary Clinton dùng những ngày cuối cùng của nhiệm kì để ra một
tuyên bố khẳng định quần đảo Senkaku nằm trong phạm vi của hiệp định song phương
Mĩ Nhật[4] , nói trắng phớ ra thì là Mĩ sẽ can thiệp nếu tàu động đến Senkaku của
Nhật thì có thể khẳng định Trung Quốc không dại gì mà khiêu chiến với Mĩ và Nhật
ở thời điểm hiện tại. Bị đấm một cú đau và khó có điều kiện trả đòn ngay ở khu
vực Đông Á, với tính cách đặc trưng của hắn, Trung Quốc làm cho những người
quan tâm theo dõi tình hình Việt Nam nín thở theo dõi những động thái sau đó mà
tàu sẽ tiến hành tại khu vực Đông Nam Á, trên Biển Đông, nhất là quần đảo Trường
Sa.
Thứ ba, về động thái của chính
quyền trước tình hình này. Ở mảng đối ngoại, chuyến công du châu Âu của tổng bí
thư Trọng mà điểm nhấn là cuộc gặp gỡ đầy bất ngờ với Giáo hoàng, nỗ lực thúc đẩy
quan hệ đối tác chiến lược với Pháp, Ý … đều cho thấy những nỗ lực đẩy mạnh đa
phương hóa quan hệ quốc tế để tìm kiếm sự ủng hộ, giúp đỡ trước bối cảnh kinh tế
bi đát và áp lực Trung Quốc nặng nề.
Trong khi đó, tại diễn đàn khu vực, ngoài
việc chờ đợi mối quan hệ đối tác chiến lược với Singapore và Inđonexia đã được
lên dây cót từ trước, người ta vẫn chưa thấy dấu ấn của ông Lê Lương Minh trên
cương vị tổng thư kí ASEAN. Có lẽ do ông mới nhận chức, hãy còn quá sớm để chờ đợi
một cái gì to tát. Đối thoại song phương với Trung Quốc vẫn ở trạng thái cực kì
bị động, các phản đối xâm phạm chủ quyền mang tính hình thức càng lúc càng hạ
thấp về cấp của đơn vị ra tuyên bố, mập mờ về nội dung và hầu như là vô nghĩa
trên thực tế. Ở mảng đối nội, những biến động, tranh đấu trong nội bộ chính quyền
thời gian gần đây có thể bị nhiều người cho rằng đó chỉ là phân chia lại quyền
lực nội bộ. Quan điểm đó có phần đúng, nhưng những đấu tranh đó cũng cho thấy
nhận thức của chính quyền, tầng lớp lãnh đạo về sự cần thiết phải thay đổi.
Những việc thả ông Định hay ông
Quân (Nguyễn Quốc Quân) trước đó, và cả việc thả Lê Anh Hùng khỏi trại tâm thần;
mặc dù có cho thấy những biểu hiện có vẻ như là chuyển biến theo hướng mềm mỏng
hơn của chính quyền nhưng thực tế lại không phải là những dấu hiệu để những người
mong đợi sự tiến bộ ở Việt nam nên lạc quan.
Trường hợp ông Quân có quốc tịch Mĩ,
việc bắt giữ trái phép và xét xử không công khai một công dân của Mĩ hay bất cứ
nước nào khác theo kiểu mà Việt Nam vẫn làm sẽ gây khó khăn cho những nỗ lực
thúc đẩy quan hệ với các nước có tiếng nói trọng lượng (mà ở đây là Hoa Kỳ và
Châu Âu).
Cũng như vậy, việc bắt cóc và giam giữ Lê Anh Hùng có thể được xem như
một hành động manh động quá khích không thể lí giải, chấp nhận được của các cấp
thực hiện. Nhờ có sự đấu tranh quyết liệt, thông tin kịp thời của bạn bè Lê Anh
Hùng tới các tổ chức quốc tế, thuyết phục mẹ Hùng viết đơn đòi con đã gây ra áp
lực đủ mạnh để chính quyền buộc phải thả Hùng.
Trường hợp ông Định, một người đã
nhận tội và xin khoan hồng trên truyền hình quốc gia, việc thả ông cũng không nên
được xem là bước tiến lớn trong chuyển biến tiến bộ ở nhận thức của chính quyền.
Có thể, đó chỉ là “con săn sắt” được thả để xoa dịu dư luận, đánh lạc hướng tập
trung của xã hội vào khu vực sửa đổi Hiến pháp – mà cụ thể là sửa điều 4 ở Hiến
pháp hiện hành đang được xã hội tập trung quan tâm.
Như vậy trọng tâm của vấn đề cần được
quan tâm ở thời điểm hiện tại vẫn là ở hiến pháp, có một hiến pháp tốt mới có
thể tạo chuyển biến, tạo bệ phóng để khai thông sức mạnh toàn dân đối phó với tình
hình mới. Nhưng e rằng việc tạo ra thay đổi đột phá ở thời điểm hiện tại, không
chỉ là khó mà còn là cực kì thiếu khả năng. Xin bàn thêm ở phần sau.
------------------------
Chú thích:
1. Chống tham nhũng: cần đảng đối
lập. Bài phỏng vẫn ông Nguyễn Quang A trên BBC. Link: http://www.bbc.co.uk/vietnamese/multimedia/2013/02/130204_nguyen_quang_a_interview.shtml
2. Alan Phan: góc nhìn Alan.
Link: http://www.gocnhinalan.com/
3. Nhà nước khuyến khích đóng góp
tài sản hoặc tiền cho dự trữ quốc gia. Link: http://vietstock.vn/2013/02/nha-nuoc-khuyen-khich-dong-gop-tai-san-hoac-tien-cho-du-tru-quoc-gia-758-258097.htm
4. Gần đây Bloomberg có đưa một bản
tin ngắn dự báo chứng khoán Việt nam sẽ tăng trưởng mạnh nhất toàn cầu trong năm
2013. Cái mẹo ở đây là họ chỉ nói chứng khoán tăng trưởng, chứ không nói đến nền
kinh tế. Điều này có thể đã tác động đến một số nhà đầu tư kĩ thuật của quốc tế.
Nhưng chưa có đủ số liệu công bố về đầu tư của khối ngoại lên thị trường trong
thời gian sau đó, nên nhận định này chỉ mang tính cá nhân. Linkhttp://www.bloomberg.com/video/vietnam-the-world-s-best-performer-in-2013-SPT8hfCjS8SzPefNfpZnuQ.html
5. Bản tin trên báo Lao động: http://laodong.com.vn/The-gioi/Ngoai-truong-My-Hillary-Clinton-Dung-cham-den-Senkaku-trong-tay-Nhat/100051.bld
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét