7-9-2012
Hình bên: Hoàng Khương từng được trao giải nhà báo xuất sắc của
TP HCM - Ảnh: BBC
Nếu bạn không tỏ thái độ phản đối khi một đồng nghiệp của bạn
bị trấn áp bất công, vô nhân đạo, thì bạn không phải là một nhà báo tử tế.
Bằng cách này hay cách khác trong bối cảnh của mình, nhưng bạn
phải làm một điều gì đó, ít nhất là lên tiếng nói công khai thể hiện tình đoàn
kết, chia sẻ với đồng nghiệp và gia đình. Bởi vì nạn nhân tiếp theo có thể là
chính bạn và theo luật nhân quả, lúc đó bạn sẽ cô đơn như một con thỏ con giữa
bầy lang sói.
Tôi muốn nói như thế với tất cả các bạn của tôi, những người
cầm bút trong và ngoài nước. Chỉ khi là một con người tốt mới có thể trở thành
một nhà báo tốt. Nhà báo mà im lặng trước đồng nghiệp bị oan ức, lâm nạn nghề
nghiệp chỉ vì lợi ích xã hội trong sáng, là đáng trách và xấu hổ.
Bản án 4 năm tù dành cho nhà báo Hoàng Khương trong ngày
7/9/2012 đã làm tôi, cũng như nhiều người khác phẫn nộ và càng thấy thương mến
Hoàng Khương hơn, cho dù khi bắt đầu phiên toà tôi đã ý thức rằng, đối đầu với
"thanh gươm và lá chắn" của chế độ, Hoàng Khương khó có thể tránh được
đòn trả thù của bộ máy công an trị hà khắc nhất Đông Nam Á. Hơn thế, tham nhũng
đã và đang là bản chất của bộ máy cai trị của Đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay,
là phương tiện sống còn để vinh thân phì gia của các quan chức, đặc biệt là giới
khoác áo nhân danh pháp luật tiếp cận hàng ngày với đời sống sinh hoạt của quần
chúng.
Trả lời BBC
Việt ngữ cùng ngày, nhà báo Phạm Xuân Nguyên nói rằng, “các phóng viên, nhà
báo làm về mảng tham nhũng luôn luôn là mảng nguy hiểm, vì càng dấn sâu vào sự
tham nhũng đó, vì quyền lợi của họ, họ sẽ không từ một thủ đoạn nào".
Chinh vì lẽ đó, ít ai không nhìn thấy rất rõ những nghịch
chướng, bất công, vô nhân đạo khi so sánh hai phán quyết của toà án với cùng mức
4 năm tù, một cho Hoàng Khương và một cho vụ án rất gần đây cũng liên đới tới
công an.
Ở đây tôi không nhìn từ khía cạnh mức án 4 năm tù có hợp lý
hay không theo quy định của Bộ Luật Hình Sự về tội đưa hối lộ, mà chỉ nói đến sự
bất hợp lý, tư duy kém cỏi và cách giải quyết táng tận lương tâm, không một
chút tình người của những người cầm cán cân công lý.
Một bên là bản án 4 năm tù cho Nguyễn Văn Ninh, trung tá
công an Hà nội đã đánh chết người dã man ngay tại chốn công quyền và đến giờ
chót trước toà và gia đình nạn nhân, y vẫn ngênh ngang, trắng trợn không nhận tội,
thậm chí còn được toà nỗ lực bao che.
Một bên là nhà báo được giao trách nhiệm làm phóng sự, có sự
chấp thuận của cơ quan chủ quản về biện pháp tác nghiệp "gài bẫy", nhằm
mục đích chụp bắt ngay tại hiện trường hành vi nhận hối lộ (thường vô cùng khó
khăn để bắt quả tang trong thực tế) của Huỳnh Minh Đức, thượng uý công an, được
xem là nhân vật “tác oai tác quái” trong đường giây nhận hối lộ bao chạy hồ sơ,
xử lý vi phạm giao thông. Và trước toà, Hoàng Khương đã có thái độ chân thành,
biết mình có lỗi. Anh
đã nói:
"Thưa hội đồng xét xử! Suốt những ngày bị tạm giam, bị
cáo lúc nào cũng chỉ nghĩ về vụ án và luôn ray rứt tự hỏi: Liệu nếu không có
hai bài báo này bị cáo có phải bước vào vòng lao lý ngày hôm nay không? Và chỉ
vì sai sót về nghiệp vụ, với động cơ hoạt động trong sáng là phát hiện tiêu cực
và đấu tranh chống tiêu cực, đúng với chủ trương của Đảng và Nhà nước mà phải
chịu phạm pháp lý như ngày hôm nay hay không?
Thưa hội đồng xét xử! Trong suốt những ngày bị tạm giam và
trong quá trình điều tra cũng như tại phiên tòa hôm nay, bị cáo xác định mình
có lỗi, hành vi là có. Nhưng theo bị cáo chưa đến mức phải chịu trách nhiệm
hình sự và tội phạm pháp lý mà bị cáo phải nhận đến hôm nay là 248 ngày tạm
giam, đối với bị cáo đã là quá nặng nề.
Bị cáo mong hội đồng xét xử xem xét lại sự đóng góp của bị
cáo trong quá trình làm báo. Xem xét lại động cơ mục đích, xem xét lại việc làm
sai, có công và có lỗi trong vụ án này. Thực tế trong suốt quá trình làm báo,
dù ở cơ quan nào bị cáo cũng được tin tưởng giao mảng nội chính - một mảng nguy
hiểm và phức tạp".
Theo Viện
Khoa học Thanh Tra của Chính phủ thì, ngay cả Bộ Luật Hình Sự (BLHS)
năm 1999 hiện hành (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2009) cũng không định nghĩa thế
nào là “hối lộ”.
Theo đó, các phạm trù “hối lộ” chỉ được hiểu thông qua khái
niệm “nhận hối lộ” đã ghi nhận tại Điều 279 BLHS về tội nhận hối lộ. Nhận hối lộ
là hành vi “lợi dụng chức vụ, quyền hạn, trực tiếp hoặc qua trung gian đã nhận
hoặc sẽ nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác dưới bất kỳ hình thức
nào… để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa
hối lộ”.
Cũng theo đó, hành vi thuộc nhóm “hối lộ” (tội nhận hối lộ,
tội đưa hối lộ và tội làm môi giới hối lộ) ở Việt Nam là hành vi vi phạm pháp
luật. Nhưng "nó có trở thành tội phạm hình sự hay không thì còn phụ
thuộc vào tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi cụ thể".
Trong khi đó, điều 26 Nghị định số 73/2010/NĐ-CP ngày
12/7/2010 quy định: "Người nào có hành vi “đưa tiền, tài sản hoặc lợi ích
vật chất khác cho người thi hành công vụ để trốn tránh việc xử lý vi phạm hành
chính, nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự” bị phạt tiền từ 500
ngàn đồng đến 2 triệu đồng. Ngoài ra, toàn bộ số tiền, tài sản hoặc vật chất
dùng để hối lộ người thi hành công vụ sẽ bị tịch thu theo quy định".
Dưới góc độ chuyên môn, luật
sư Vũ Thái Hà nói:
"Theo quy định tại Điều 289 Bộ luật Hình sự năm 1999
(được sửa đổi, bổ sung năm 2009) và các văn bản liên quan, tội đưa hối lộ là
hành vi của người đưa tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác để người có chức
vụ, quyền hạn làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người
đưa hối lộ.
Người đưa hối lộ là người có lợi ích liên quan đến việc làm
hay không làm của người có chức vụ, quyền hạn.
Lợi ích này có thể là lợi ích trực tiếp của người đưa hối lộ (được
phân nhà, được đi học, đề bạt, bổ nhiệm, v.v…) hoặc là lợi ích của người thân
quen, bạn bè hoặc cũng có thể là lợi ích của một tập thể mà người đưa
hối lộ là đại diện".
Trên cơ sở các tư liệu trên, tôi nhìn nhận việc làm của nhà
báo Hoàng Khương như sau:
Thứ nhất. Tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi.
Tinh chất và hành vi của Hoàng Khương trong tác nghiệp hoàn
toàn không gây nguy hiểm gì cho xã hội, mà ngược lại, có tác dụng tích cực ngặn
chặn, răn đe và gây nguy hiểm (nếu có) thì chỉ cho những kẻ xấu, tham lam, lợi
dụng chức vụ quyền hạn để làm tiền đối với dân chúng. Việc làm của Hoàng
Khương, nếu thực hiện khảo sát dư luận chắc chắn sẽ nhận được sự ủng hộ cao, trong
bất kỳ xã hội nào.
Khoản 4, điều 8, Bộ Luật Hình sự cũng quy định "Những
hành vi tuy có dấu hiệu của tội phạm, nhưng tính chất nguy hiểm cho xã hội
không đáng kể, thì không phải là tội phạm và được xử lý bằng các biện pháp khác".
Thứ hai - Lợi ích trực tiếp của người đưa hối lộ hoặc của
một tập thể mà người đưa hối lộ là đại diện.
Là nhà báo làm công ăn lương, Hoàng Khương thực hiện công việc
của toà soạn giao phó và ngay cả việc đưa tiền để "gài bẫy" cũng được
lãnh đạo tờ Tuổi Trẻ, như họ đã nói “nhà báo Hoàng Khương đã tác nghiệp theo
đúng yêu cầu của ban biên tập chứ không có động cơ, mục đích cá
nhân”), lợi ích vật chất trực tiếp cho Hoàng Khương rõ ràng không có. Có chăng,
thì chỉ là gián tiếp. Gần 50 bài báo của anh về tệ nạn nhận hối lộ trong ngành
cảnh sát giao thông, được bạn đọc cả nước đón nhận với lòng quý mến, cảm phục
và họ sẽ đến với anh nhiều hơn. Có thể nhờ chúng mà anh nổi tiếng hơn như là một
nhà báo tranh đấu chống tham nhũng, được cái danh dù rất đáng tự hào nhưng thực
chất "có tiếng mà không có miếng".
Tuy nhiên, rất có thể nhờ loạt bài phóng sự của anh về đề
tài nóng của Việt Nam hôm nay đã làm cho tờ Tuổi Trẻ tiếng tăm hơn, báo bán chạy
hơn, mang lợi nhuận nhiều hơn. Nhưng nếu như thế, cùng với sự chấp thuận biện
pháp tác nghiệp của Hoàng Khương, lẽ ra lãnh đạo của Tuổi Trẻ mới chính là đối
tuợng đúng và chịu trách nhiệm chính về cáo buộc tội "đưa hối lộ".
Nhà báo Hoàng Khương chịu một phần trách nhiệm trong vai trò của người thừa
hành.
Trong ánh sáng của các phân tích trên, chúng ta có thể đặt
nghi vấn vì sao luật sư Phan Trung Hoài, người biện hộ cho Hoàng Khương, đã nhiều
lần gửi kiến nghị hội đồng xét xử mời đại diện Ban biên tập báo Tuổi Trẻ tới
tham dự phiên tòa với tư cách người có quyền và nghĩa vụ liên quan, nhưng không
được chấp thuận.
Liêu sự có mặt của lãnh đạo báo Tuổi Trẻ sẽ làm cho quan toà
bối rối không thể đưa ra phán quyết (ví dụ lãnh đạo Tuổi Trẻ đứng ra nhận việc
đưa hối lộ ấy là do mình, của mình)? Hay là có sự thoả thuận ngầm nào của lãnh
đạo báo Tuổi Trẻ với Công an và Toà án, nhằm gạt hết tội cho Hoàng Khương, rồi
mọi thứ sẽ đâu vào đấy?
Câu trả lời thuộc về ban lãnh đạo tờ Tuổi Trẻ và phụ thuộc
vào thái độ của họ có đấu tranh đấu đến cùng, hết mình vì tai ương nghiệp chướng
của đồng nghiệp hay không trong tiến trình kháng án vào những ngày tới.
Bản án nặng nề và vô nhân đạo dành cho Hoàng Khương đã và
đang tạo ra làn sóng bất bình và rung động tâm cảm mọi người trong cộng đồng
Internet.
Một đồng nghiệp (Thuy Cuc) của Hoàng Khương đang làm việc ở
Tuổi Trẻ, ôm con gái nhỏ (tên An) thao thức và chua chát viết trong bài "Làm
báo để làm gì?":
"Dứt khoát mình không hướng bé An vào nghề báo hoặc nghề
nào gần gần nghề báo, có dính dấp đến những chữ như “công bằng”, “công lý”, hoặc…
tương tự. Cho dù cha mẹ bé An đều là những người yêu nghề và theo nghề báo, và
cũng đã – ở một mức nào đó - có thể tự hào làm đúng thiên chức xây dựng xã hội
công bằng, minh bạch và dân chủ. Chiều nay, sau khi Hoàng Khương bị tuyên án 4
năm tù - dù mọi chứng cứ, lập luận tại tòa đều cho thấy hành vi của Hoàng
Khương hoàn toàn nhằm để tác nghiệp, thực hiện bài điều tra, cha của Hoàng
Khương đã vừa khóc vừa nói tại sân tòa “Không, không, nhà tui, gia đình tui sẽ
không bao giờ cho ai đi theo nghề báo nữa”.
 |
| Nước mắt của người cha già của Hoàng Khương sau phiên toà- Ảnh: PL TPHCM |
Lời tâm tình của Thuy Cuc cũng chính là những giọt nước mắt
cộng hưởng từ nỗi đau của người cha già của Hoàng Khương, chảy ra từ con tim, từ
sâu thẳm của đáy lòng trong nỗi thất vọng, bất lực của người cầm bút có lương
tri, là những "giọt
nước mắt lề phải" như nhà báo Đoan Trang đã nói tới.
Sau vụ cưỡng chế tuớc đoạt đất đai tại Văn Giang, từ thái độ
từ khiếp sợ đến cam chịu nhục nhã của hai phóng viên Đài Tiếng nói Việt Nam,
sau khi bị công an đánh đập thô bạo, nhà
báo Võ Văn Tạo đã chẳng viết "Nhà báo Việt Nam khổ hơn... chó"
- đó sao?
Nhưng bên cạnh những giọt nứơc mắt, nỗi cay đắng, xót xa, tủi
nhục của thân phận người làm báo lề đảng, vẫn sáng lên nụ cười.
Vâng, tôi gọi là "Nụ cười Hoàng Khương"!
Anh cười với khuôn mặt điềm tĩnh nhìn đồng nghiệp tại phòng
xử án và với hai tay bị còng trước khi bị đưa lên xe bít bùng của công an trở về
nhà tù, bên cạnh những khuôn mặt hung tợn của đám công an.
Nụ cười Hoàng Khương trong phòng xử án
và sau phiên
toà ngày 7/9/2012 - Ảnh: PL TPHCM
Nụ cười Hoàng Khương! Vâng, các bạn hãy nhìn kỹ Hoàng Khương
trên tấm hình. Khuôn mặt anh hiền lành với nụ cười thân thiện, nhân ái làm sao!
Tôi tin rằng, "Nụ cuời Hoàng Khương" là niềm hy vọng
và sứ mệnh mà Khương muốn chuyển tải tới chúng ta.
Rằng, trong cái xã hội mà cái Ác đang hoành hành, đè nát cái
Thiện bằng đủ thứ chủ nghĩa mà trước hết là chủ nghĩa tất cả vì tiền, sẽ vẫn
còn những người cầm bút dũng cảm, đại diện cho một xã hội bị bịt miệng, dám
gióng lên tiếng nói chống lại cái Ác, bằng các bài viết của mình.
Một bạn tên "Mai le" viết comment dưới status tôi
đưa tin về Hoàng Khương trên Facebook:
"Trong khi nhiều "nhà báo" chỉ đưa được toàn
tin cướp-giết-hiếp thì vẫn còn rất nhiều nhà báo với lương tâm và lòng yêu nghề,
đang ngày đêm bất chấp nguy hiểm góp phần làm cho xã hội và cuộc sống đẹp hơn,
lành mạnh hơn. Nhưng họ đang bị đối xử như thế này... Rất ấn tượng với nụ cười
điềm tĩnh của anh Hoàng Khương".
"Nụ cười Hoàng Khương" thêm một lần nữa nhắc chúng
ta về lời nói của Edmund Burke (1729-1797), nhà lý thuyết học chính trị, triết
gia người Ireland:
"Cái Ác sẽ đủ giành chiến thắng, khi những người tốt
không làm gì cả".
© 2012 Lê Diễn Đức - RFA Blog
http://www.rfavietnam.com/node/1326
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét