L.V. chuyển ngữ
20.08.2012
 |
| Dân Trung Quốc biểu tình chống Nhật Bản |
Hiện
nay, những lực lượng này đang là nền tảng tranh chấp tại những nơi mà chúng ta
tảng lờ hoặc chẳng biết tí gì, như Quần đảo Senkaku, Quần đảo Dokdo và Quần đảo
Trường Sa. Và những tranh chấp này có thể châm ngòi cho những đụng độ quân sự
giữa những quốc gia thù địch tại châu Á.
Những quan điểm như trên đi ngược
lại với giả thiết rằng thương mại sẽ phải xoa dịu đi những thù địch dài hàng thế
kỷ, rằng giao thương sẽ xoá tan mọi mong muốn chiến tranh. Và đấy có phải là
bài học từ tầm nhìn lỗi lạc của Jean Monnet, từ Liên hiệp châu Âu? Chiến tranh
đã biến mất khỏi châu Âu và được thay thế bởi giao thương. Và các quốc gia châu
Á rõ ràng cũng đã hợp tác lẫn nhau về mặt thương mại; những sản phẩm mà chúng
ta mua sau khi chúng được xuất khẩu từ một nước châu Á nào đấy thực sự là được
tổng hợp bởi những phụ kiện từng qua tay các xí nghiệp ở Trung Quốc, Nhật Bản,
Nam Hàn, Việt Nam và Philippines.
Tuy nhiên, chính quyền bảo thủ
Nam Hàn lại từ chối bất kỳ mọi hợp tác quân sự nào với Nhật vì Nhật đã không chịu
thừa nhận chủ quyền của Hàn Quốc đối với hai hòn đảo hoang không sự sống nằm giữa
hai quốc gia (có tên Hàn là Dokdo và tên Nhật là Takeshima). Cả hai chính phủ đều
dựa vào những hiệp ước xưa và bản đồ cổ để khẳng định chủ quyền, cả hai cũng đều
từ chối việc nhờ vào trọng tài, và mâu thuẫn này vẫn chưa giải quyết được. Thậm
chí Bắc Hàn cũng hậu thuẫn Nam Hàn trong vụ này - lĩnh vực duy nhất mà hai kình
địch cùng đồng thuận với nhau.
Tại Nam Hàn, Dokdo đã trở thành một biểu tượng của
tinh thần chống chủ nghĩa đế quốc Nhật. Nếu ai đó chỉ ra rằng chủ nghĩa đế quốc
này đã biến mất từ năm 1945, các nhà chính trị và bình luận gia Nam Hàn sẽ phản
ứng rằng Nhật vẫn mang tư tưởng đế quốc và chính quyền hiện tại của Nhật muốn
xây dựng một kho vũ khí hạt nhân. Sự thật là chỉ có một vài người theo chủ
nghĩa dân tộc cực đoan tại Nhật mong muốn vũ khí hạt nhân. Nhưng hiện tại, rõ
ràng trong phản ứng của mình, những ứng cử viên tổng thống bảo thủ tại Nam Hàn
cũng muốn có được sức mạnh hạt nhân.
Tương tự, tình trạng của quần đảo
Senkaku (hoặc tiếng Trung gọi là Điếu Ngư Đài), nằm tại phía nam của quần đảo
Nhật Bản, cũng chẳng rõ ràng lắm. Mặc dù những hòn đảo này đang được Nhật quản
lý và được được sở hữu, theo luật pháp Nhật, bởi một nhóm cư dân Nhật. Trong
khi ấy Trung Quốc lại xem chúng là một phần của vương quốc của mình, và Đài
Loan cũng tuyên bố chủ quyền đối với chúng. Các tàu chiến Trung Quốc thường
xuyên tuần tiễu gần Sankaku, quấy nhiễu và đôi khi đánh đắm những tàu đánh cá
Nhật.
Giới truyền thông phương Tây, các lãnh đạo chính trị Mỹ và châu Âu chỉ
chú trọng vào nguồn tài nguyên kinh tế của quần đảo, vốn bao gồm những khu vực
khai thác hải sản và tiềm năng về những giếng dầu và khí đốt. Nhưng nếu Trung
Quốc, Đài Loan và Nhật Bản quan tâm đến những quyền lợi kinh tế, họ có thể tìm
đến những vùng biển khác để đánh cá hoặc giếng dầu khác để khoan. Cuộc tranh chấp
này thực sự mang tính biểu tượng, được thúc đẩy bởi những tinh thần dân tộc và
truyền thống châu Á chuyên chú trọng vào việc làm đối phương phải mất mặt. Sau
khi những tàu chiến Trung Quốc đâm vào các tàu đánh cá của Nhật vào năm 2010,
chính quyền Nhật đã không phản ứng mạnh mẽ. Năm nay, chính quyền Nhật đang tìm
cách trả đũa bằng việc thúc đẩy quá trình quốc gia hoá Senkaku.
Xa hơn về phía nam, quần đảo Trường
Sa - được Trung Quốc, Việt Nam, Philippines, Đài Loan và Malaysia thừa nhận chủ
quyền - tiềm năng xảy ra xung đột thậm chí còn cao hơn nữa. Ở đây cũng có những
đồn đãi về những quặng khí đốt, đem đến cho Trường Sa một giá trị kinh tế khiến
có thể tạo ra những lý do chính đáng cho những đụng độ.
Nhưng nguồn tài nguyên
năng lượng vẫn chưa được xác định, vì thế nguyên nhân xác đáng hơn về những
căng thẳng chính là chủ nghĩa dân tộc.
Tại Trường Sa cũng như Senkaku, chủ
nghĩa đế quốc của Trung Quốc đang thử thách sức chống đối của các quốc gia láng
giềng, một số nước như Nhật, Việt Nam, Philippines, Đài Loan, Malaysia và thậm
chí xa hơn nữa là Ấn Độ đang cân nhắc việc thành lập một liên minh chống lại
Trung Quốc. Washington đã kích động cơn giận dữ của Trung Quốc khi đã hậu thuẫn
cho quan điểm này. Một chiếc bóng của Hoa Kỳ đã che phủ khu vực kể từ khi Hạm đội
Bảy giữ nhiệm vụ bảo đảm an ninh cho các tuyến hàng hải. Nếu không có nó, mạng
lưới kinh tế châu Á đã bị phá vỡ từ lâu.
Nồi áp suất Thái Bình Dương đang
phân huỷ thêm một phần của lẽ thường: đó là mâu thuẫn quân sự không thể gia
tăng giữa các quốc gia dân chủ. Hai quốc gia dân chủ Nhật và Nam Hàn đã thất bại
trọng việc thương lượng những vấn đề thương mại nhỏ. Tồi tệ hơn, vị trí của Nam
Hàn trong tranh chấp này đang dẫn nó đến gần hơn với các quốc gia độc tài như Bắc
Hàn và Trung Quốc hơn là một nước dân chủ như Nhật.
Nhìn chung, gánh nặng của lịch
sử và những căng thẳng nội bộ của một nền văn minh thông thường cho thấy là đã
mạnh hơn những cân nhắc hiện tại về chính trị và kinh tế. Tiềm năng của một
liên minh chống lại Trung Quốc trong tranh chấp Trường Sa có thể đưa các nước
dân chủ gần nhau hơn với chính thể Cộng sản độc tài Việt Nam - vốn được cho là
chẳng khác gì Cộng sản Trung Quốc.
Dường như mỗi ngày lại có thêm những
khiêu khích. Tổng thống Nam Hàn đã đặt chân đến Dokdo, ngay sau đó là một nhóm
người Nhật theo chủ nghĩa dân tộc. Trung Quốc đã gửi một bộ phận hải quân đến
Trường Sa. Cảnh sát Nhật đã bắt giữ một nhóm người Trung Quốc tại Senkaku.
Đương nhiên, hoàn cảnh hiện tại đang đóng vai trò trong việc làm những đụng độ
này tồi tệ thêm. Nền kinh tế châu Á đang chậm lại; những chính quyền thì bị yếu
đi (Nhật), đang trong giai đoạn chuyển tiếp (Nam Hàn, Trung Quốc) hoặc đang tìm
kiếm sự chính danh (Việt Nam, Trung Quốc). Nhưng điều này chỉ là một an ủi nhỏ,
vì chủ nghĩa dân tộc hung hãn có thể là một chiếc van xả cho các quốc gia đang
đối diện với những bất ổn. Ở châu Á, cả kinh tế lẫn dân chủ đều không xoá bỏ được
cơn phấn khích của chủ nghĩa dân tộc.
Nguồn: City-journal.org
http://danluan.org/node/14090
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét