BÁO CÁO VỀ CHUYẾN ĐI MIẾN ĐIỆN CỦA TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU CHIẾN LƯỢC VÀ QUỐC TẾ HOA KỲ 1

Ernest Z. Bower, Michael J. Green, Christopher K. Johnson

Bài dịch của Quân Bảo

23-9-2012

Miến Điện đang trải qua một thời khắc lịch sử rất đáng để cả thế giới noi theo khi cởi bỏ chủ nghĩa cộng sản lỗi thời bị áp đặt bởi Trung Hoa trong gần 5 thập kỷ qua. 

Một báo cáo quan trọng của Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế Hoa Kỳ đáng để tham khảo cho bất kỳ ai quan tâm đến tình hình khu vực. Bài báo cáo dài, được Quân Bảo dịch, tôi chia nó làm 2 phần để dễ theo dõi.

  

Trong tháng 8 năm 2012, Một nhóm chuyên gia cao cấp CSIS(Center for Strategic and International Studies) Á Châu đã đến Miến Điện để khám phá những cải cách về chính trị, kinh tế và xã hội  được đưa ra bởi tân chính phủ dân sự và phát triển các chính sách khuyến nghị cho chính phủ Hoa Kỳ. 

Hành trình là một phần của dự án Miến Điện được đưa ra bởi  CSIS và được một phần tài trợ bởi  C.V. Starr Foundation .Người dẫn đầu phái đoàn CSIS  là Ernest Bower, giám đốc và cố vấn cao cấp, chương trình Đông Nam A’ và kể cả Michael Green, cựu phó chủ tịch và chủ tịch Nhật Bản, Christopher Johnson, cố vấn cao cấp và Freeman Chair in China Studies, and Murray Hiebert, và đồng phó giám đốc  cao cấp chương trình đông nam Á.

Eileen Pennington, phó giám đốc của Women’s Empowerment Program ở Asia Foundation, đi kèm với nhóm như là một quan sát viên. Miến Điện trong giai đoạn đầu của sự chuyển đổi gần như  tất cả tôn trọng, bao gồm cải cách chính trị và kinh tế. Không gian mở cho xã hội dân sự, trao quyền cho phụ nữ, xác định chính sách đối ngoại và các ưu tiên cho an ninh quốc gia, và việc tìm kiếm một con đường để hòa giải với các nhóm sắc tộc đa dạng.

Tuy nhiên, đã có bằng chứng rằng những thách thức quan trọng vẫn còn đối với quản trị và hòa giải với dân tộc thiểu số và vi phạm quyền tiếp tục ở một số vùng, mặc dù theo hướng tích cực tổng thể từ sự lãnh đạo của chính phủ mới. Thay đổi thực sự xuất hiện để được theo cách này, nhưng nó không phải là không thể đảo ngược .

Chính phủ Miến Điện, những nhà lãnh đạo đối lập, nhóm xã hội dân sự, và tất cả các nhà lãnh đạo doanh nghiệp nhấn mạnh rằng có một sự khẩn cấp và trực tiếp xung quanh quá trình thay đổi trong đất nước của họ. Nước Mỹ cần phải ý thức được rằng có những cơ hội quan trọng, có lẽ có tính lịch sử, để đẩy mạnh và hỗ trợ cải cách. Nó cần phải được nhận thức của các mối đe dọa đáng kể để cải cách và minh bạch. Để phát triển chính sách định hướng thông qua các cơ hội và thách thức đòi hỏi phải cân nhắc thận trọng và tập trung cao độ. Những hoạt động của Hoa Kỳ ở Miến Điện liên quan đến mối quan hệ giữa Mỹ với Hiệp Hội Đông Nam Á  và rộng hơn chiến lượt vùng Châu Á Thái Bình Dương. Báo cáo này cung cấp tóm tắt quan điểm của nhóm CSIS, chia sẻ những phát hiện của mình và tạo những  kiến nghị cho chính sách của Mỹ liên quan đến Miến Điện.

PHẦN I: NHỮNG KHUYẾN CÁO CHO CHÍNH SÁCH CỦA MỸ

1. Chắc chắn Tổng Thống Obama sẽ  gặp cả hai Tổng thống U Thein Sein và lãnh đạo đảng đối lập Daw Aung San Suu Kyi khi họ viếng thăm Hoa Kỳ trong tháng 9. Đó là một sự cân bằng tinh tế cần thiết để có hiệu quả nuôi dưỡng quá trình cải cách ở Miến Điện. Hoa Kỳ có một vai trò phức tạp để tham gia trong bối cảnh này. Nếu gặp chỉ với Daw Aung San Suu Kyi sẽ được coi là không cân bằng và như là coi nhẹ Tổng Thống President U Thein Sein  không đánh giá cao vai trò mạnh mẽ mở ra cải cách chính trị  trong một quốc gia  cai trị bởi quân đội trong năm thập niên. Những thành viên trong đảng Liên minh Quốc gia vì Dân chủ(National League for Democracy: NLD) của bà Daw Aung San Suu Kyi, những người đang quản lý sự cân bằng này một cách cẩn thận, họ góp ý rằng Tổng Thống Obama nên gặp cả hai  lãnh đạo đảng đối lập và Tổng Thống U Thein Sein khi họ viếng thăm Hoa Kỳ.

2. Di chuyển về hướng có điều kiện loại bỏ lệnh cấm vận nhập khẩu từ Miến Điện. Và ngay lập tức cho phép Hoa Kỳ hỗ trợ những  chương trình giúp đỡ bởi những tổ chức tài chính quốc tế ở Miến Điện. Nếu chính phủ Miến Điện thả hết những tù nhân chính trị hiện còn lại trước khi tổng thống U Thein Sein viếng thăm Hoa Kỳ vào tháng 9, chính phủ Hoa Kỳ nên làm cho rõ  ý định của mình để thực hiện các bước để giảm cấm vận xuất khẩu của Miến Điện.

Chính phủ Hoa Kỳ cũng tiến tới cho phép  chính thức biểu quyết  để hỗ trợ của các chương trình tổ chức tài chính quốc tế t được lập ra  để thúc đẩy cải cách và minh bạch trong Miến Điện. Hoa Kỳ nên sử dụng lợi ích của chính phủ trong việc trừng phạt xuất khẩu để thúc đẩy tính minh bạch trong các ngành công nghiệp khai khoáng. Kể cả bằng cách đăng ký Sáng kiến minh bạch ngành công nghiệp khai kháng(Extractive Industries Transparency Initiative: EITI).

Chính phủ quản lý dầu hỏa và khí đốt nên được yêu cầu chuẩn bị một báo cáo hàng năm về hoạt động của mình cho quốc hội để tận dụng việc chia sẻ doanh thu nguồn tài nguyên, khuyến khích đóng góp minh bạch của các quỹ để chi tiêu trong các lĩnh vực cốt lõi như giáo dục, chăm sóc sức khỏe, và cơ sở hạ tầng, bảo vệ môi trường và thúc đẩy quyền của người lao động. Đoàn đại biểu đã nghe các yêu cầu từ phe đối lập dân chủ, các nhà lãnh đạo xã hội dân sự và các tổ chức quốc tế đối với Hoa Kỳ để hỗ trợ cải cách chính trị bằng cách cho phép phát triển kinh tế, tạo việc làm, và ước lượng và điều kiện của các lệnh trừng phạt đưa ra bởi Hoa Kỳ cung cấp các đòn bẩy để những người tìm kiếm sự minh bạch, trách nhiệm, và bền vững của đất nước. Nguyên tắc này cần được phản ánh trong chính sách của Mỹ.

3. Hỗ trợ mức độ đáng kể giúp cho việc xây dựng năng lực ở mọi tầng lớp. Cơ quan phát triển quốc tế của Hoa Kỳ  ở Miến Điện được mở cửa lại để hoạt động vào tháng 9, cần phối hợp với các quốc gia tài trợ khác để tận dụng sự hỗ trợ và cung cấp hỗ trợ có mục tiêu để tăng cường quản lý nhà nước, quy định của pháp luật và kỹ năng ở Miến Điện.

Chính phủ Mỹ và tư nhân tham gia lực lượng để tăng ngân sách sẵn có cho các chương trình viện trợ. Sự hỗ trợ bao gồm đào tạo nâng cao năng lực của các quan chức trong Quốc hội, Hành pháp, và Tư pháp và cung cấp hướng dẫn về thực hành  tốt nhất những cơ quan này cần phải vận hành như thế nào để tạo ra những điều kiện cho sự ổn định chính trị và dân chủ. Đào tạo cần tập trung đặc biệt trên quy định của pháp luật, minh bạch, và chính sách để quản lý kinh tế, bảo vệ môi trường và kiềm chế tham nhũng. Những nhà lãnh đạo dân sự và những nhà lãnh đạo chính trị đối lập kêu gọi tăng cường  đào tạo tiếng Anh  ở mọi tầng lớp và con cái của họ có quyền tham gia vào quá trình đào tạo của ngoại quốc ở trong nước và có thể du học.

4. Tăng cường cam kết với quân đội Miến Điện. Hoa Kỳ phải xử dụng các cơ hội tham gia huấn luyện thế hệ sĩ quan quân đội mới  trong các lĩnh vực như quan hệ quân dân, luật thời chiến và tính minh bạch. Nhiều người trong số các sĩ quan cao cấp nhất theo định hướng cải cách trong chính phủ hiện nay là sản phẩm giáo dục quốc tế quân sự, bao gồm trong những cơ quan Mỹ.

Kiểm tra các sĩ quan quân sự và tuân thủ pháp luật Hoa Kỳ sẽ không dễ dàng, đặc biệt là đấu tranh vẫn tiếp tục trong một số lĩnh vực kiểm soát bởi các nhóm sắc tộc như  Kachin và vi phạm ngừng bắn vẫn tiếp tục trong các khu vực biên giới khác. Nếu quân đội tiếp tục hỗ trợ quá trình chuyển đổi để cai trị dân sự và quan sát ngừng bắn ở các khu vực dân tộc thiểu số, Hoa Kỳ sẽ bắt đầu xem xét việc tập trận chung với quân đội Miến Điện và cung cấp những sĩ quan được chọn của Miến Điên có cơ hội vào chương trình đào tạo và giáo dục quân sự quốc tế(IMET) của Học Viện Quốc Phòng Hoa Kỳ. Hơn nữa, ngay lập tức Hoa Ky và Khối Đông Nam Á cam kết quân đội Miến Điện được tham gia vào diễn đàn đối thoại hang năm ở Shangri-la tại Singapore và định kỳ 6 tháng hội nghị bộ trưởng quốc phòng  Đông Nam Á. Những chiến lược gia của Hoa Kỳ có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc cung cấp các cơ hội đào tạo phi quân sự cho các sĩ quan Miến Điện.

5. Hỗ trợ phát triển các  luật kinh tế và các quy định cần thiết để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và công bằng. Miến Điện cần được giúp đỡ ngay lập tức và toàn diện trong việc phát triển các  luật kinh tế và quy định của mình để giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đầu tư, và mở rộng thương mại. Các quan chức và các nhà lãnh đạo xã hội dân sự được đặc biệt quan tâm về sự cần thiết để phát triển các quy định để quản lý các ngành công nghiệp khai khoáng theo cách như vậy là để bảo vệ môi trường và đảm bảo rằng khu vực mở điều này không làm trầm trọng thêm nạn tham nhũng trong nước. Chính phủ Hoa Kỳ cần hỗ trợ ngay lập tức trong các lĩnh vực này để nó có thể chuẩn bị để tham gia vào khu vực thương mại và các thỏa thuận đầu tư.

6. Hợp tác với ASEAN để hỗ trợ cải cách để thúc đẩy vai trò của Miến Điện với các tổ chức trong khu vực. Hoa Kỳ và Hiệp Hội Các Quốc Gia Đông Nam Á, và quốc gia khác cung cấp phối hợp hỗ trợ Miến Điện  để nó có thể trở thành một mô hình chính trị dân chủ và đạt được một nền kinh tế minh bạch và cởi mở hơn, tích cực đóng góp cho ASEAN và khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Hoa Kỳ đã nói rõ rằng một ASEAN vững mạnh là một nền tảng quan trọng cho việc phát triển cấu trúc khu vực, bao gồm hội nghị thượng đỉnh Đông Á, diễn đàn khu vực ASEAN, Bộ Trưởng quốc phòng AEAN mở rộng, đối tác xuyên Thái Bình Dương, Hợp tác kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương. Một Miến Điện yếu kém và cô lập trong nhiều năm cắt xén các nỗ lực hướng tới một ASEAN mạnh mẽ và thống nhất.

7. Khám phá sự hợp tác với Trung Hoa ở Miến Điện. Người ta đã tin rằng mối quan tâm của chính phủ Miến Điện về một sự phụ thuộc quá nhiều vào Trung Hoa là động lực chính để thúc đẩy các nhà lãnh đạo quân sự Miến Điện theo đuổi cải cách dường như được phóng đại. Trong thực tế, các nhóm đối thoại nhấn mạnh vai trò của Trung Hoa như là một người hàng xóm truyền thống và khuyến cáo Hoa Kỳ tránh những thiệt hại trong chính sách đối với Trung Hoa. Về lâu dài Trung Hoa gần như độc quyền trong mối quan hệ chính trị, bán khí tài quân sự, và buôn bán với Miến Điện trong nhiều thập nhiên do quân đội nắm quyền, đất nước nhanh chóng làm ấm mối quan hệ với  Hoa Kỳ được chào đón với mối nghi ngờ ở Trung Hoa và tăng thêm những lo ngại về các nỗ lực ngăn chặn tưởng tượng của Hoa Kỳ. Một chính sách chủ động tham khảo ý kiến với Trung Hoa về cách tiếp cận của Mỹ đối với Miến Điện có thể giúp giảm nhẹ mối lo lắng ở Bắc Kinh về việc họ cho rằng Hoa Kỳ sử dụng Miến Điện để kiềm chế Trung Hoa.

Mời đọc tiếp phần II: NHỮNG PHÁT HIỆN

Nguồn: CSIS Myanmar Trip Report