Trần Kinh Nghị
23-8-2012
Hình bên: Ba quan chức cấp cao được dự kiến sẽ trở thành tân Đại sứ Nhật Bản tại Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc.
Cũng sáng nay trong một tin khác trên báo Tuổi trẻ trích báo Sankei
viết: "Nếu TQ dùng vũ lực chiếm Senkaku, Nhật Bản sẽ phản ứng theo hai
bước: Nếu chỉ có dân quân và lính TQ, Nhật sẽ dùng lực lượng
hải-lục-không quân bảo vệ đảo. Nếu TQ dùng lực lượng lớn chiếm đảo, Lực lượng
Phòng vệ Nhật Bản sẽ phối hợp với quân Mĩ đang đồn trú ở Nhật tấn công chiếm
lại đảo". Mẫu tin ngắn này do hãng thông tấn chính thức phát ra nghe
có vẻ khác thường, thậm chí có thể bị coi là nhậy cảm hoặc khiêu khích nguy
hiểm theo quan niệm của người Việt. Nhưng người Nhật đã làm như thế đấy!
Nếu kết hợp cả hai thông tin nói trên với nhau, ta có thể thấy Nhật Bản tuy là
một cường quốc ngang ngữa với TQ nhưng không ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ
và can thiệp của cường quốc số I nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia của mình
trước mối đe dọa của cường quốc số II. Họ cần đoan chắc về một sự hậu thuẩn cụ
thể và đủ mạnh và qua đó phát ra một thông điệp rõ ràng và dứt khoát đối
với đối phương: Hãy đừng liều lĩnh tấn công chúng tôi! Đó là biện pháp khôn
ngoan mà người Nhật có thể làm trước khi quá muộn nhằm đảm bảo rằng tốt
hơn hết là đừng để chiến tranh nỗ ra. Trước một nước TQ đang trỗi dậy đầy tham
vọng với thái độ kiêu căng, ngạo mạn thì người quân tử nào cũng nên
biết cách "phòng bị gậy" là tốt nhất . Phòng bệnh hơn chữa bệnh,
phòng chiến tranh hơn là để nó nổ ra rồi mới kêu "làng ơi cứu tôi
với".
Đó là trường hợp của Nhật Bản với TQ. Còn Việt Nam thì sao? Vẫn biết mọi
sự so sánh đều khập khiểng, nhưng hy vọng đây là một bài học cụ thể
và thiết thực nữa mà Việt Nam có thể học tập từ quốc tế: Việt Nam đã mất
quá nhiều thời gian để lưỡng lự với những toan tính luẩn quẩn, liệu giờ đây có
thể "đơn thương đọc mã" trong cuộc tranh chấp Biển Đông?
" Điều này -việc cùng lúc thay đổi 3 đại sứ (chú thích
của Bách Viêt) cho thấy những điều chỉnh lớn trong quan hệ giữa Nhật Bản với
các nước này và sự thay đổi các ưu tiên chính sách đối ngoại của Nhật Bản nhằm
khôi phục chỗ dựa truyền thống là liên minh với Mỹ.
Báo chí Nhật Bản đưa tin Chính phủ Nhật Bản dự kiến bổ nhiệm
Thứ trưởng Ngoại giao Kenichiro Sasae làm Đại sứ ở Mỹ, thay cho ông Ichiro
Fujisaki; bổ nhiệm Thứ trưởng Ngoại giao Shinichi Nishimiya làm Đại sứ ở Trung
Quốc và Thứ trưởng Ngoại giao Koro Bessho làm Đại sứ ở Hàn Quốc.
Đây không phải lần đầu tiên, diễn ra việc triệu hồi đại sứ
từ các nước mà Nhật Bản có căng thẳng về tranh chấp lãnh thổ. Năm 2010, sau
chuyến thăm đảo Kunashir của tổng thống LB Nga Dmitry Medvedev, người đứng đầu
Bộ Ngoại giao Nhật Bản đã triệu hồi và sau đó là thay đại sứ mới ở Matxcơva.
Theo đánh giá của các nhà quan sát, việc thay cùng lúc đại
sứ ở cả ba nước quan trọng đối với Nhật Bản sẽ tạo nên những thay đổi lớn trong
chính sách đối ngoại của Tokyo. Sau khi giành chiến thắng tại cuộc bầu cử Quốc
hội năm 2009, đảng Dân chủ Nhật Bản đã tuyên bố đường lối đối ngoại mới, hướng
đến phát triển các mối quan hệ với các nước Viễn Đông và thiết lập quan hệ đối
tác với các nước này ngang bằng với Mỹ. Tuy nhiên, các diễn biến mới đây đã cho
thấy chiến lược này không khả thi.
Khởi đầu là vụ bê bối xung quanh căn cứ thủy quân lục chiến
Futenma đã làm nguội lạnh quan hệ Nhật-Mỹ, dẫn tới việc Thủ tướng Yukio
Hatoyama từ chức. Tiếp sau đó là căng thẳng gia tăng trên các vùng lãnh thổ
tranh chấp với Trung Quốc, Nga và Hàn Quốc. Minh chứng gần đây nhất là việc
Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-bak thăm đảo Dokdo mà Nhật Bản gọi là Takeshima
tại biển Nhật Bản, khiến quan hệ hai nước xuất hiện rạn nứt mới. Nhật Bản đổ
lỗi cho Đại sứ nước này tại Hàn Quốc đã không áp dụng các biện pháp ngoại giao
cần thiết để ngăn chặn chuyến thăm không mong đợi đó.
Dư luận Nhật Bản đang chĩa mũi dùi vào Đại sứ Nhật Bản tại
Bắc Kinh Uichiro Niwwa sau kế hoạch của Thị trưởng Tokyo mua quần đảo đang bị
tranh chấp Senkaku (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư). Ông Uichiro Niwwa không phải
là nhà ngoại giao chuyên nghiệp mà xuất thân từ giới doanh nhân. Việc bổ nhiệm
ông làm Đại sứ ở Trung Quốc trước hết nhằm mục đích nâng cao quan hệ kinh tế.
Trao đổi với báo “Độc lập” (Nga), Giám đốc Trung tâm nghiên
cứu Nhật Bản thuộc Viện phương Đông Viện Hàn lâm Khoa học Nga Valeri Kistanov
nhấn mạnh việc thay ba đại sứ trên là hiện tượng chưa từng có tiền lệ trong
lịch sử ngành ngoại giao Nhật Bản hiện đại. Có ý kiến cho rằng đảng Dân chủ đang
bị đẩy vào ngõ cụt trong quan hệ với Mỹ và bị Trung Quốc lợi dụng thời cơ này
để gia tăng áp lực.
Ông Valeri Kistanov lưu ý rằng năm 2009, đảng Dân chủ Nhật
Bản cũng đã tuyên bố không kỳ vọng vào các quan chức quan liêu mà trông chờ các
chính trị gia chuyên nghiệp. Tuy nhiên, "thí nghiệm" này đã thất bại.
Đại sứ Nhật Bản hiện nay tại Trung Quốc bị cáo buộc nhượng bộ Bắc Kinh quá mức.
Nền ngoại giao của đảng Dân chủ bị đánh giá là không hiệu quả và đã đến lúc
Nhật Bản phải chiến đấu trên cả ba mặt trận.
Chuyên gia trên nhận định người Nhật Bản đang lùi một bước
khi thay các công chức bằng các chính trị gia. Trong bối cảnh đó, Tokyo sẽ phải
có một đường lối mới bởi hai yếu tố: Thứ nhất, Nhật Bản phải đạt được sự gắn
kết ở trong nước, trước hết là trong giới chính trị nếu không muốn bị các nước
láng giềng lợi dụng điểm yếu này. Thứ hai, phải nhanh chóng củng cố lại liên
minh quân sự với Mỹ vì đây là phương thức duy nhất để Nhật Bản chống lại Trung
Quốc, Hàn Quốc.
Tuy nhiên, ít khả năng việc thay đổi các đại sứ sẽ làm giảm
nhẹ phần nào vấn đề lãnh thổ. Hơn thế, biểu hiện dường như cho thấy nhược điểm
trong quan điểm chính trị của Nhật Bản, đẩy quốc gia vào những tình huống thêm
khó gỡ. Chuyên viên về Nhật Bản Valery Kistanov nhận định: “Nói chung đây là sự
kiện chưa từng có trong lịch sử ngoại giao Nhật Bản, và có lẽ của cả các nước
khác, khi lập tức triệu hồi đại sứ từ ba nước vốn là các đối tác lớn của Nhật
Bản, để chỉ định những nhân vật thay thế. Ở đây theo ý kiến của tôi, có vài
nguyên nhân. Trước hết như bản thân các chuyên gia Nhật Bản thừa nhận, thực tế
chính sách đối ngoại Nhật Bản ở giai đoạn này đang trải qua những thất bại.
Điều này được quan sát thấy trong quan hệ của Nhật Bản với các đối tác chủ chốt
như Hàn Quốc, Trung Quốc, Nga, và khá kỳ quặc, với cả đồng minh hàng đầu là Mỹ.
Trong khi đó, quan hệ ngoại giao với bốn hướng này luôn gắn kết chặt chẽ với
nhau. Thực tế đặt Nhật Bản vào vị thế đầy phức tạp, bởi quốc gia buộc phải cùng
lúc thực hiện "hành động chiến tranh ngoại giao" trên ba mặt trận: với
Hàn Quốc, Trung Quốc và Nga”.
Chuyên gia Nga Valery Kistanov đánh giá: “Những người chỉ
trích chính sách đối ngoại của chính phủ hiện nay cho rằng, chính sách của đảng
cầm quyền Dân chủ Nhật Bản đang đi vào bế tắc: thất bại này tiếp nối thất bại
khác, quan hệ với tất cả các nước trở nên xấu đi. Việc làm có thể duy nhất là
tăng cường liên minh quân sự - chính trị với Mỹ, dựa vào Hiệp ước An ninh
Nhật-Mỹ”.
(Phóng viên: Th.Long - Theo AP)
http://trankinhnghi.blogspot.sk/2012/08/vi-sao-nhat-bat-ngo-thay-cung-luc-3-ai.html
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét