BBC
Tướng Nguyễn Hữu Có và Tướng William Westmoreland |
Tướng Nguyễn Hữu Có, cựu Tổng
Tham mưu trưởng Quân lực Việt Nam Cộng hòa nhưng ủng hộ ‘hòa giải dân
tộc’ sau 1975 và từng được Đại tướng Võ Nguyên Giáp gọi là “anh em’,
vừa qua đời tại Sài Gòn, thọ 87 tuổi.
Báo chí Việt Nam cho hay cùng
với Chuẩn tướng Nguyễn Hữu Hạnh, Trung tướng Nguyễn Hữu Có có mặt bên cạnh
Đại tướng Dương Văn Minh - Tổng thống Chính quyền Việt Nam Cộng hòa – vào ngày
30 tháng Tư 1975.
Báo Tuổi Trẻ khi đưa tin ông
qua đời hôm 3/7 đã viết ông Có “được xem là một nhân vật có đời binh nghiệp
khá đặc biệt và thăng trầm khi từng là sĩ quan trong cả quân đội Pháp và Chính
quyền Sài Gòn và dự phần vào nhiều biến cố quân sự tại miền Nam Việt Nam trước
1975”.
Dư luận trong và ngoài nước
chú ý đến ông sau 1975 vì dù bị bắt đi tù 12 năm, ông vẫn đồng ý
hợp tác “hòa giải” với chế độ cộng sản.
Trang Tuần Việt Nam hồi tháng 4/2010 cũng nhắc lại một cuộc gặp giữa ông và Đại tướng Võ Nguyên
Giáp, người anh hùng của lực lượng cộng sản và Trung tướng Nguyễn
Hữu Có:
“Đại tướng Võ Nguyên Giáp, lần
đầu tiên gặp ông Nguyễn Hữu Có đã cầm tay mà nói theo cách xưng hô miền Trung
Việt Nam: 'Chào mi, ta với mi lúc trước hai đứa hai chiến tuyến nhưng nay ta
đã là hai anh em’. Đó là lần đầu tiên vợ chồng ông Có được Mặt trận Tổ quốc mời
ra Hà Nội họp.”
Khoác nhiều màu áo
Quê tại Mỹ Tho, ông Nguyễn
Hữu Có mang hàm trung uý Quân đội Pháp ở Đông Dương năm 1946 và tham
gia cuộc đảo chính lật đổ Tổng thống Ngô Đình Diệm vào tháng 11 năm 1963.
Khi đó ông Có mang hàm Đại
tá và được các tài liệu của Hoa Kỳ coi là một trong số tướng trẻ
đầy tham vọng (Young Turks) của Quân đội Sài Gòn.
Khi xảy ra cuộc đảo chính,
ông Có làm phó tư lệnh cho Tướng Tôn Thất Đính.
Sau đảo chính, ông lên lon thiếu
tướng và ở thời điểm đỉnh cao trong sự nghiệp từng là nhân vật số ba
trong chính quyền Sài Gòn với các chức vụ Tổng trưởng Quốc phòng, Phó
Thủ tướng và Tổng Tham mưu trưởng, chỉ sau sau tướng Nguyễn Văn Thiệu và
tướng Nguyễn Cao Kỳ.
Tướng Có được Hoa Kỳ đánh giá là 'thân thiện với người Mỹ' |
Vào giai đoạn Tướng Nguyễn
Khánh thực hiện "chỉnh lý", ông Có ban đầu ủng hộ nhưng sau
đó tỏ ra thất vọng và đóng một vai trò quan trọng trong việc hạ bệ
ông Khánh.
Nhưng vào các năm 1967-1970,
Trung tướng Có phải sang sống lưu vong tại Đài Loan theo lệnh của Tổng
thống Nguyễn Văn Thiệu.
Một tài liệu giải mật của
CIA về giai đoạn đó nói ông Có "luôn dùng mưu thúc đẩy hai ông
Thiệu và Kỳ chống lại nhau".
Hoa Kỳ cũng tin rằng vụ Tổng
Nha Cảnh sát Quốc gia bắt Đại tá Vũ Ngọc Tuấn, chỉ huy Trung tâm
Huấn luyện Quang Trung năm 1967 có liên quan đến quyết định tước chức
Phó Thủ tướng của ông Có.
Tuy thay đổi thái độ với các
thế lực khác nhau tại Sài Gòn, các tài liệu của Hoa Kỳ tin rằng ông
Có đã "luôn thân thiện với người Mỹ".
Sau khi về nước, ông làm trong
ngành ngân hàng cho tới khi ủng hộ Tướng Dương Văn Minh trở lại chính
trường và ở bên ông Minh tháng 4/1975 khi ông Minh đầu hàng lực lượng
cộng sản.
Từ năm 1994, Mặt trận Tổ quốc
Thành phố HCM vời ông tham gia như một "nhân sĩ tự do", và từ đó,
tên ông xuất hiện trong danh sách thành viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Vai trò cao nhất thời hậu
chiến của ông Có là chức Ủy viên Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam và thành viên Ban liên lạc Việt kiều Yêu nước, theo mô tả của báo chí
trong nước.
Báo chí Việt Nam cho hay đám
tang Tướng Nguyễn Hữu Có dự kiến được cử hành vào ngày 7/7 này.
Lam gi co tu cach !
Trả lờiXóa