Tú Anh
Ngày
10/5/2012 vừa qua báo chí Philippines đăng lại văn bản hiệp ước phòng thủ hỗ
tương Mỹ-Phi ký kết ngày 30/08/1951 kèm theo lời tuyên bố của bộ ngoại giao. Mục
đích của chính phủ Manila là làm sáng tỏ nghi vấn Hoa Kỳ có thật sự chuẩn bị bảo
vệ đồng minh theo lời cam kết cách nay 61 năm, trước hành động leo thang đe dọa
của Bắc Kinh hay không ?
Theo điều 5 của hiệp ước phòng thủ hỗ
tương Mỹ-Philippines, nếu một trong hai nước bị tấn công quân sự « vào chính quốc,
hải đảo, lực lượng quân sự, hải thuyền và phi cơ », thì nước kia phải ra tay
tham chiến bên cạnh đồng minh của mình.
Phải
nhìn nhận rằng từ nhiều tháng nay, Trung Quốc càng ngày càng hung hăng đe dọa
các nước láng giềng phương nam. Động thái mới nhất là điều 5 tàu quân sự của hạm
đội Bắc Hải vào vùng biển Đông để tăng cường hạm đội Nam Hải, ra lệnh cấm đánh
cá tại Biển Đông như mỗi năm từ ngày 16/5 đến đầu tháng 8. Nhưng đây là lần đầu
tiên từ năm 1999, chính quyền Bắc Kinh nhấn mạnh lệnh cấm này cũng có liên quan
đến đảo Scarborough của Philippines, mà Trung Quốc đặt tên là Hoàng Nham.
Bài
xã luận của Global Times, ấn bản Anh ngữ do cơ quan tuyên truyền của đảng Cộng
sản Trung Quốc phát hành, khẳng định Hoàng Nham là của Trung Quốc và cần phải
đánh cho Philippines một trận.
Tuy
là nước nhỏ, nhưng chính phủ Philippines đã phản ứng theo lối ăn miếng trả miếng
: dàn tàu chiến trong vùng tranh chấp và đe dọa cũng sẽ ban hành lệnh cấm đánh
cá để bảo vệ hải sản quý hiếm đang bị « ngư dân » Trung Quốc đánh bắt. Manila tỏ
ra năng động trên mọi lãnh vực từ pháp lý, vận động ngoại giao đến tăng cường
quân lực với sự trợ giúp của Mỹ, để chống lại âm mưu lấn chiếm biển đảo của
Trung Quốc.
« Thần ưng nhập cuộc »
Hoa
Kỳ càng ngày càng quan tâm hơn đến xung khắc tại vùng châu Á – Thái Bình Dương,
nơi mà hầu như mọi quốc gia ven biển đều có « kinh nghiệm » va chạm với Trung
Quốc, từ ngư trường cho đến dầu khí và biên cương biển đảo.
Riêng
đối với Philippines, thì Washington có những quan hệ truyền thống chặt chẽ. Chiến
lược « tái định vị » tại Châu Á – Thái Bình Dương của Mỹ diễn ra đúng vào lúc
Manila cần một đối trọng với Bắc Kinh. Hệ quả là từ một năm nay, hai bên đã gia
tăng hợp tác ngoại giao, văn hóa và quân sự.
Hôm
qua 16/05/2012, đúng vào ngày « lệnh cấm đánh cá » của Trung Quốc có hiệu lực,
phát ngôn viên quân sự Philippines thông báo tàu ngầm nguyên tử tấn công của Mỹ,
USS North Carolina, đã cặp bến cảng vịnh Subic từ hai hôm trước.
Để
tìm hiểu thêm là Philippines tận dụng điểm tựa hiệp ước quốc phòng chung với
Hoa Kỳ như thế nào để không bị Trung Quốc lấn áp và liệu tinh thần đề kháng của
Manila có thể là tấm gương sáng cho những quốc gia Đông Nam Á khác, đang là nạn
nhân của chính sách gậm nhấm của Bắc Kinh hay không ?
RFI đặt câu hỏi với nhà báo Lưu Tường Quang từ Sydney :
« Sở dĩ Philippines có chính sách tương đối mạnh và dám ăn miếng trả miếng là tại vì đằng sau Philippines có đồng minh qua Hiệp ước hỗ tương quốc phòng 1951. Nhờ ủng hộ của Mỹ mà Philippines an tâm hơn trong vấn đề đối kháng với Trung Quốc… Hiệp ước này có giá trị nào hay không ?
Muốn biết, chúng ta nhìn vào Trung Quốc để xem Trung Quốc đánh giá như thế nào ? Trong tuần này, tại Bắc Kinh, ngoại trưởng ngoại giao Úc Bob Carr đã có cuộc găp gỡ với cấp lãnh đạo Trung Quốc và ngoại trưởng Dương Khiết Trì. Ngoại trưởng Trung Quốc nêu lên mối quan ngại của Trung Quốc về Hiệp ước hỗ tương quốc phòng Mỹ-Úc cũng ký vào năm 1951 … Điều này cho thấy nhờ hiệp ước hỗ tương này đã cho Philippines một cái thế mà Việt Nam không có …
Việt Nam phải làm gì để có
thể có được một chính sách ngoại giao tích cực và rõ rệt như Philippines ? Vì nằm
trong quỹ đạo của Trung Quốc, nên Việt Nam chưa dám có hành động cụ thể tiến tới
quan hệ ở mức độ chiến lược với các cường quốc khác như Hoa Kỳ hay ngay cả với
Nhật Bản và Úc Đại lợi để đối trọng với Trung Quốc. Mà muốn có hợp tác chiến lược
với Mỹ, thì Việt Nam cần phải cải tổ chính trị, nhân quyền những điều kiện mà
Hoa Kỳ đặt ra cho mọi nước. Tức là Việt Nam phải dân chủ đa đảng, phải bỏ điều
4 hiến pháp … »
http://www.viet.rfi.fr/chau-a/20120517-philippines-tan-dung-hiep-uoc-hop-tac-voi-my-de-bao-ve-dat-nuoc
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét