BẦU CỬ VÀ DÂN CHỦ

Nguyễn thị Cỏ May

Bầu cử Tổng thống Pháp năm nay có 45 triệu cử tri, vắng mặt 19, 66%, vừa kết thúc vòng hai hồi 20 giờ hôm mùng 6 tháng 5. Ứng cử viên Đảng Xã hội François Hollande thắng cử với 51, 62% số phiếu. Ông Nicolas Sarkozy, Tổng thống mãn nhiệm tái ứng cử, thất cử với số phiếu 48,38%.

Vòng một hôm 22 tháng 4 đã loại 8 ứng cử viên. Trong 10 ứng cử viên, chỉ có 2 người thuộc phe hữu, không kể Bà Marine Le Pen thuộc cực hữu, chiếm gần 50% phiếu ở vòng một, điều này cho thấy Pháp căn bản là quốc gia hữu khuynh, nhưng kỳ bầu cử này lại đưa đảng xã hội cầm quyền.
Đây là lần thứ nhì trong nền Đệ V Cộng Hòa ra đời năm 1958 dưới thời De Gaulle. Lần thứ nhứt, năm 1981, Ông François Mitterrand đắc cử 2 nhiệm kỳ liên tiếp cầm quyền suốt 14 năm. Nay nhiệm kỳ Tổng thống được sửa lại còn 5 năm và chỉ được tái ứng cử một lần. Trước kia Hiến pháp không hạn chế lần ứng cử. Lương Tổng thống hiện nay do Tổng thống Sarkozy đòi hỏi để minh bạch hóa ngân sách của Tổng thống phủ là 19 331 euros/tháng.

Chi phí bầu cử Tổng thống năm nay, theo Ông René Dosière, Dân biểu Tỉnh Aisne, tác giả quyển « Tiền Nhà nước », lên đến 121, 228 triệu euros cho 10 ứng cử viên. Năm 2007 có 16 ứng cử viên nên chi phí tới 210, 700 triệu euros. Tiền hoàn trả của các ứng cử viên thất cử chỉ có 49 triệu. Ứng cử viên được 5% số phiếu phải hoàn trả 50% chi phí, lối 8 triệu.

Ở các nước dân chủ tự do, ứng cử viên đắc cử thường không quá 70% số phiếu bầu. Cuộc bầu cử diễn ra hoàn toàn tự do, dưới sự kiểm soát của luật pháp. Liên Hiệp Quốc có 190 Quốc gia Hội viên có tổ chức bầu cử tương đối nghiêm chỉnh. Nhưng bầu cử tự do như vậy có đem lại Dân chủ thật sự không?

Một ngày Lễ với 2 Tổng thống

Sáng nay mùng 8 tháng 5, kỷ niệm hằng năm ngày chiến thắng phát-xít trong Đệ II Thế chiến, Chánh phủ tổ chức lễ đặt vòng hoa tưởng niệm Chiến sĩ Vô danh dưới Khải hoàn môn Etoile, Quận VIII Paris. Chánh phủ của Ông Fillon có mặt đông đủ. Cả các nhà lãnh đạo quân sự. Đặc biệt, có một số cựu quân nhơn tham dự Đệ II Thế chiến với mề-đai đầy ngực.

Tổng thống Sarkozy mời Ông Hollande cùng tham dự lễ. Đây là lần thứ nhứt vị Tổng thống mãn nhiệm thất cử mời vị Tổng thống đắc cử kế nhiệm cùng tham dự lễ. Năm 1981, Tổng thống Giscard dEstaing không mời Ông François Mitterrand vừa đắc cử cùng tham dự lễ. Có lẽ lúc bấy giờ thế giới còn chiến tranh lạnh? Tới năm 1995, Ông Mitterrand không ra tranh cử nữa vì bịnh tật. Qua năm 2002, Ông Chirac không có quyền tái ứng cử.

Ông Hollande tới trước. Đây là lần đầu tiên ông xuất hiện chánh thức sau ngày đắc cử và trước một tuần nhậm chức. Ông Sarkozy tới sau. Trên lộ trình, Ông dừng lại tưởng niệm trước tượng De Gaulle ở Đại lộ Champs-Elysées. Cả hai ông cùng đặt vòng hoa trước Đài Chiến sĩ Vô danh và cùng khơi ngọn lửa thiêng cháy phừng lên để cử hành lễ.

Xong lễ, hai ông đi bắt tay quan khách tham dự. Hai ông đi bên cạnh nhau suốt buổi lễ. Ông Sarkozy hôm nay là lần cuối bắt tay dân chúng Paris đứng chung quanh Công trường Etoile và, trên xe, vẫy tay chào dân chúng đứng hai bên đại lộ. Có nhiều người khóc khi bắt tay ông hoặc vẫy tay chào ông. Trong lúc đó, Ông Hollande trả lời báo chí : “Nhơn dân Pháp đã bầu vị Tổng thống cho nhiệm kỳ tới. Và hai vị Tổng thống, người còn tại chức trong ít ngày nữa và người sẽ kế vị cho 5 năm tới, cả hai có mặt ở đây để nói lời Tổ quốc ghi ơn đối với những người đã hi sanh cho Tổ quốc. Chúng tôi đã tranh nhau quyết liệt trong cuộc bầu cử nhưng chúng tôi đều cùng có mặt ở đây, trong lễ này. Dân chúng nên tự hào rằng nền Cộng hòa là thống nhứt”.

Nhìn lại 5 năm Tổng thống của Ông Sarkozy

Gần tới cận ngày bầu cử, nhiều người không khỏi kinh ngạc truớc những chống đối vô cùng hung hăng của cánh tả xã hội, cộng sản và thân cộng, nhằm thẳng vào Ông Sarkozy. Mục đích không gì khác hơn là hạ cho bằng được ông Sarkozy. Khẩu hiệu là “chống Sarkozy”. Nếu có giải thích tại sao chống, họ sẽ nói “Ông Sarkozy không làm gì hết”, “Ông Sarkozy không giữ lời hứa”.

Vậy chúng ta thử kiểm điểm xem quả thật ông Sarkozy trong 5 năm làm Tổng thống, “ông không làm gì hết”và “không giữ lời hứa với cử tri”chăng?

Ông Jean Marichez, làm nghiên cứu tại Trường Hòa Bình ( Chercheur à l'Ecole de la Paix ) ở Grenoble, khuynh tả, cư ngụ ở Montmélian từ năm 1994, công bố kết quả công trình nghiên cứu của ông theo đó, trái lại, Ông Sarkozy, trên thực tế, trong 5 năm qua, đã lập được một sự nghiệp đồ sộ mà các vị tiền nhiệm của ông đã không làm được với thời gian tại chức dài hơn ông. Năm 2010,theo đánh giá của Ông Alain Minc, nhà báo, nhà bình luận, Ông Sarkozy trong vòng 3 năm đã làm được nhiều việc hơn gấp 3 lần Ông Giscard dEstaing trong 7 năm tại chức và  còn nhiều hơn rất nhiều so với Ông Chirac trong suốt 2 nhiệm kỳ 12 năm Tổng thống của ông nữa. Ông Jean Mirachez lấy làm khó chịu về những công kích Ông Sarkozy của phe tả như cho rằng “Ông Sarkozy có ngôn ngữ quá bình dân, tức thô bỉ, buổi tối ở nhà hàng Fouquets trên Đại lộ Champs-Elysées sau khi thắng cử năm 2007 là xa hoa, binh vực ông tổng trưởng Nội vụ có lời mang tính kỳ thị chủng tộc với một thanh niên á-rặp, liên hệ thân thiện với những nhà tư bản, ….”. Ông Jean Mirachez cho rằng những lời công kích này thật vô cùng ấu trĩ và chẳng có ý nghĩa phê phán gì hết. Nhưng dân chúng lại nghe vì những lời này cứ được lập đi lập lại dai dẳng.

Thật ra Ông Sarkozy bị chống đối vì ông đã thực hiện những cải tổ quan trọng, có tầm sâu thể hiện nhũng tiến bộ rõ nét của nền dân chủ. Giới trí thức, nhứt là trí thức tả khuynh, không thể chấp nhận được bởi ông ngang nhiên xâm phạm vào vùng đất cấm mà họ đã chiếm giữ từ năm 1968 – năm cách mạng tư tưởng tả phái ở Pháp phát xuất từ Đại Học Nanterre, lan rộng ra khắp cả nước và làm tê liệt nước Pháp suốt hơn cả tháng trời. Đó là lãnh vực tư tưởng mang tính chủ đạo còn ảnh hưởng tới ngày nay.

Tổng Thống mãn nhiệm Nicolas Sarkozy

Khác với các vị tiền nhiệm, Ông Sarkozy trình bày những vấn đề trọng đại một cách vô cùng đơn giản, đặt lại một vài ý hệ nồng cốt như việc xử lý tuổi trẻ phạm pháp, về di dân không có kiểm soát, về trợ cấp vô điều kiện, … Đây là những điều vô cùng nhạy cảm từ lâu mà nay ông đề cặp tới một cách thẳng thắng để giải quyết. Những điều này trở thành lý do để đả kích ông Sarkozy liên tục dưới nhiều xuyên tạc bất chánh.

Ông khó thắng cử khi mà báo chí, những nhà hùng biện lẻo mép, đều khuynh tả và đều nhắm vào đánh ông chẳng khác gì những Quan Tòa Giáo hội la-mã thời trung cổ (Inquisition) xử án.

Tuy nhiên, Ông Jean Marichez cũng không đồng ý với ông Sarkozy trên nhiều việc như hạ TVA nhà hàng ăn, không tiến hành tổ chức liêng bang âu châu, …nhưng ông phải ghi nhận thành tích của Ông Sarkozy đã thực hiện được 931 cải tổ cụ thể và quan trọng tầm vóc quốc gia. Về các mặt kinh tế, xã hội, nông nghiệp, giáo dục, Đại học, và ngoại giao như sát cánh với Đức, thân thiện với Mỹ, Anh, Tàu, Ấn, tổ chức G20, G20, Hiệp ước Lisbonne,… Trong địa hạt ngoại giao, ông là người can đảm, có sáng kiến, năng động trong các hồ sơ quan trọng, …

Đối nội, Ông Sarkozy có tinh thần cởi mở, thông thoáng, đề cử những người vào chức vụ lãnh đạo quan trọng, chỉ nhằm khả năng mặc dầu thuộc chánh kiến khác. Như đề cử ông DSK làm Tổng Giám đốc Quỉ tiền tệ Quốc tế, …

Những thực hiện trong nhiệm kỳ 5 năm cho thấy Ông Sarkozy là vị Tổng thống giỏi trong nhiều năm qua. Nhà xã hội học Marcel Gauchet nhìn nhận ông có tài khéo léo giải quyết những khó khăn nhanh chóng, một ý chí lãnh đạo cao, can đảm, hiệu quả, nắm vững những hồ sơ quan trọng, …

Vài nét về Ông François Hollande

Ông François Hollande là con trai của một bác sĩ tai mũi họng (ORL) giàu có ở Bois-Guillaume thuộc Thành phố Rouen nơi dân nhà giàu ở. Sau tiểu học ở St Jen-Baptiste de la Salle, ông xuống Neuilly sur Seine, Thành phố giàu bậc nhứt của ngoại ô Paris, ở trong ngôi nhà lớn của gia đình. Sau HEC, ông tốt nghiệp ENA. Bắt đầu sự nghiệp, ông thấy phe hữu lúc bấy giờ xuống dốc, bèn đầu quân với Ông Mitterrand, tuy gốc gác là tư sản.

Ngày nay, gia tài của Ông Hollande, cả bất động sản, ước tính có hơn 10 triêu euros nhưng ông không bị thuế nhờ núp dưới những công ty khác nhau mà thuế không đánh được.

Tới ngày đắc cử Tổng thống, Ông Hollande chưa bao giờ làm Thị trưởng một Thành phố lớn, làm Tổng Bộ trưởng, hay Chủ tịch hội đồng Vùng lớn.

Ông làm Chủ tịch Hội đồng Tỉnh Corrèze, trong 4 năm, ông làm cho Crèze mang nợ nặng nhứt nước – nợ tăng 25%, tức bằng 3 lần hơn mức nợ trung bình trên cả nước. Và chỉ có ở đây, số công chức tăng 50% trong 4 năm của ông lãnh đạo, từ 831 người tăng lên 1231 người.

Năm nay, 2012, Ông Hollande cho biểu quyết tăng 6, 5% thuế thổ cư, 300 % thuế giấy phép xây cất, hủy bỏ học bổng cho sinh viên, hủy bỏ chế độ chuyên chở miển phí cho học sinh, cắt bỏ 1000 euros phụ cấp giữ trẻ và tiết giảm hầu hết phụ cấp cho người già và bịnh tật.

Tổng Thống đắc cử Francois Hollande

Về nếp sống bản thân, Ông Hollande không ăn ở nhà hàng Fouquets, nơi Ông Sarkozy chiêu đãi buổi tối hôm đắc cử tháng 5/2007 và bị Ông Hollande và phe cánh của ông không tiếc lời công kích là xa hoa vì bữa ăn ở đây giá 85 euros. Trái lại, Ông Hollande chọn một nơi kín đáo, nhà hàng Chez Laurent ở Quận 8 Paris, làm nơi lui tới thường xuyên. Ở đây bữa ăn giá theo mùa từ 170 euros/người. Hôm được đảng Xã hội chọn làm ứng cử viên, ông mời bạn, Ông Pierre Bergé, doanh nhân triệu phú (gia tài 100 triệu euros ), ăn tại đây.

Khi làm Tổng thống, Ông Hollande chủ trương tăng các sắc thuế để có 45 tỉ euros, dễ hơn chánh sách tiết giảm số công chức như chủ trương của Ông Sarkozy. Ông cũng hứa sẽ tuyển 65 000 giáo chức. Nhà nước sẽ phải có 100 tỉ euros để đài thọ số giáo chức này.

Ông Hollande thường tuyên bố là ghét nhà giàu, những người có lợi tức từ 4000 euros/tháng trong lúc đó ông lãnh 30,387 euros/tháng trong số này, có 28 000 euros không bị thuế. Ông cũng thường công kích Ông Sarkozy khi ông đòi tăng lương cho bằng lương Thủ tướng là 19 331 euros / tháng bị thuế. Ông Hollande luôn mồm công kích Ông Sarkozy là người liên hệ bạn bè với nhà giàu.

Bầu cử và dân chủ

Nhơ dịp dân chúng Pháp chọn Ông François Hollande làm Tổng thống, chúng ta thử làm một suy nghĩ nhỏ về Dân chủ, tức quyền làm chủ đất nước của dân. Nên nhớ khi người dân cầm lá phiếu để chọn lựa người đại diện cai trị mình thì chính là lúc người dân từ bỏ quyền làm chủ thật sự đất nước của mình để trao quyền thiêng liêng đó vào tay một người mà mình chỉ biết qua dư luận, truyền thông. Hoặc chọn vì cảm tính hay tinh thần phe cánh. Như vậy vận mạng của người dân đã giao phó cho một nhóm người làm chánh trị chuyên nghiệp, phân chia thành đảng phái để thay phiên nhau cai trị xã hội, tức sử lý quyền làm chủ đất nước thật sự của nhân dân, theo suy nghĩ, quyền lợi của họ và khả năng của họ.

Bầu cử dù có được thật sự tự do đi nữa thì cũng chỉ phân phát quyền hành vào tay của một nhóm người chuyên nghiệp. Dân chủ vẫn không mang đúng ý nghĩa thiêng liêng là «Người dân tự mình cai trị chính mình». Lá phiếu rời khỏi tay cử tri không có nghĩa đó là sự quyết định của «nhân dân», của dân tộc, của toàn xã hội, và cho đó là dân chủ được thực thi. Không, lá phiếu chỉ là phản ánh « sự chọn lựa gọi là » của cá nhân. Tổng hợp các lá phiếu chỉ cho biết quyết định của một thành phần xã hội. Chưa phải của toàn xã hội thì không thể nói  của dân tộc hay đồng nghĩa với nhân dân. Xã hội, nhân dân hay dân tộc có nội dung của nó là thực thể riêng biệt, có hồn, hoàn toàn khác với những cá nhân đơn lẻ cộng lại qua tổng số phiếu bầu, vô hồn. Nói một cách quá khích sự phát biểu qua lá phiếu mang thêm ý nghĩa cá nhân cử tri phản bội lại chính xã hội của mình, phản bội nhân dân mà mình là một thành phần.

Về tính dân chủ khi đắc cử -  tức được sự tín nhiệm của đa số – lại cũng phải xét lại. Trường hợp Ông Hollande đắc cử hôm 6/5, ông chỉ thật sự được có 48, 6 % cử tri bầu. Trong kỳ bấu cử vừa qua, có 2,1 triệu cử tri không bầu cà hai người. Một kỷ lục của nền Đệ V Cộng hòa. Ông Hollande đắc cử kém hơn Ông Sarkozy năm 2007 một triệu phiếu.

Nhưng dầu sao giá trị về dân chủ trong bầu cử ở nước dân chủ tự do cũng hơn ở các nước độc tài như nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt nam cả triệu triệu lần!

Nguyễn thị Cỏ May

http://www.vietbao.com/D_1-2_2-349_4-191994_5-50_6-1_17-180586_14-2_15-2/